Οι κατσαρόλες και τα ταξίδια του Σωτήρη Κοντιζά

Για σκεφτείτε το
Στον τόπο μας, δεν υπάρχει τίποτα – μα τίποτα ωραίο…
Τίποτα σημαντικό…
Που να μην αρχίζει ή να μην τελειώνει… με ένα τραπέζι!

Διαφημιστικό μήνυμα

Ανακαλύψτε τα προνομιακά προγράμματα και υπηρεσίες ενέργειας για το σπίτι ή την επιχείρησή σας της Elpedison. Δίπλα σας με όλη μας την ενέργεια στο 1828.

Τα πάντα γύρω από ένα τραπέζι – τα πάντα!
Γάμοι, βαπτίσεις, γιορτές.
Έρωτες, απιστίες, φιλίες, συμφωνίες, αγώνες.

Ίσως γιατί ισχύει αυτό που έλεγε ο Γκριμό ντε λα Ρενιέρ ο κατεξοχήν εστέτ της γαστρονομίας:

«Η ζωή είναι τόσο σύντομη, ώστε δεν πρέπει να κοιτάζουμε ούτε πολύ μακριά πίσω.
Ούτε πολύ μακριά μπροστά…
Γι’ αυτό ας εξετάσουμε πως θα βρούμε την ευτυχία μας, στο ποτήρι και το πιάτο μας».

Μουσική

Τον Σωτήρη Κοντιζά τον γνώρισα πριν αρχίσει να μιλάει γιαυτόν όλη η Ελλάδα.
Ήταν ένας καλός μάγειρας – και ωραίο παιδί- που κάποια στιγμή χάθηκε από τις κουζίνες της Αθήνας.
Σκόρπια, μάθαινα νέα του!
«Στην Αγγλία μαγειρεύει…»
Και πριν λίγα χρόνια επέστρεψε.
Άνοιξε ένα εξαιρετικό μαγαζί στο κέντρο της πόλης – το Σύνταγμα
Και μετά – πολύ πιο πρόσφατα – ένα άλλο εξίσου ψαγμένο εστιατόριο στο Μεταξουργείο.

Μουσική

Σταύρος Θεοδωράκης: Να ξεκινήσουμε με τις άγριες μέρες στην Αγγλία;

Σωτήρης Κοντιζάς: Με τις άγριες μέρες στην Αγγλία; Πού το ξέρεις ότι ήταν άγριες οι μέρες στην Αγγλία; Στο έχω πει; Λονδίνο δυνατό. Μπορεί να σε κατασπαράξει. Δεν μετανιώνω που πήγα.

Σ.Θ: Πολύ ξύλο στο Λονδίνο όμως.Παλιά.

Σ.Κ: Ναι. Εντάξει, ήταν και δύσκολη η κουζίνα που είχα επιλέξει. Το Ledbury. Τρομερή εμπειρία. Μαθαίνεις τα όριά σου. Μετανιώνω που δεν πήγα λίγο νωρίτερα, γιατί μετά έπρεπε να γυρίσω γιατί η Δέσποινα ήταν έγκυος και δεν ήθελε να γεννήσει στο Λονδίνο. Ήρθε 1,5 μέρα, με επισκέφτηκε. Εντάξει, ήξερα ότι δεν θα της έκανε το Λονδίνο.

Σ.Θ: Πολλά παιδιά έχουν την εντύπωση ότι ήσουνα πάντα σεφ και ότι στο Λονδίνο εντάξει, έδινες και ένα χεράκι στους άλλους, έκανες και τις βόλτες σου.

Σ.Κ: Το Λονδίνο δεν το ενδιαφέρει τι ήσουνα σε κάποια άλλη χώρα καθόλου. Δηλαδή πας εκεί πέρα και λες εγώ ήμουνα το δεξί χέρι του Πέσκια εκεί και ΟΚ σου λέει. Ήμουνα ο τελευταίος τροχός. Δηλαδή με ρώτησε ο σεφ ο Μπρεντ Γκράχαμ τι λες για ζαχαροπλαστείο; Δεν ξέρω λέω, θέλω να μάθω. Με πέταξε μέσα στο ζαχαροπλαστείο και απλά προσπάθησα να επιβιώσω και να σερβίρουμε τον κόσμο αυτό που έχει οραματιστεί ο σεφ. Ήμουνα ένα τίποτα. Ήμουνα ένας μάγειρας στο ζαχαροπλαστείο σε ένα πολύ καλό εστιατόριο.

Σ.Θ: Πόσες ώρες όρθιος;

Σ.Κ: Ήταν 9 βάρδιες η συμφωνία. Οι 4 είναι διπλές. Όπου κάπου στο 5ο και 6ο είναι το ονομαζόμενο zombie file. Απλά ξυπνάς, επειδή δίνει εντολή ο εγκέφαλος στα πόδια σου να σηκωθείς, πας στη δουλειά και δεν καταλαβαίνεις πώς περνάει η μέρα. Οι βάρδιες. Σχολείο μεγάλο. Σχολείο μεγάλο. Το ξαναλέω. Δεν μετανιώνω.

Μουσική

Σ.Θ: Φαντάζομαι ότι υπάρχουν και κουζίνες που μπορείς και να τεμπελιάσεις και να περνάς και ωραία και να βγαίνεις έξω. Σίγουρα αν πας στις Hi End κουζίνες, στα δυνατά εστιατόρια, ψάχνεις να βρεις χρόνο να κοιμηθείς και να ξεκουραστείς για να πας την επόμενη μέρα να μάθεις και άλλα πράγματα ή να εξασκήσεις αυτά που έμαθες την προηγούμενη.

Μουσική

Σ.Θ: Το τραπεζικός υπάλληλος είναι αλήθεια;

Σ.Κ: Ναι. Γιατί λες να έχουμε χτίσει ένα τέτοιο ψέμα;

Σ.Θ: Δεν το είχα συγκρατήσει. Δηλαδή και από παλιές μας συναντήσεις δεν το είχα συγκρατήσει καθόλου. Και όταν το ξαναείδα λέω …

Σ.Κ: Ναι. Τραπεζικός υπάλληλος. Μέτραγα λεφτά άλλων. Ναι. Αυτό είναι μετά την πρώτη μου επαφή με επαγγελματική κουζίνα. Μετά την επαφή με το 48 the restaurant με το Χριστόφορο. Είναι η πρώτη σφαλιάρα που δέχομαι από την κουζίνα. Η πρώτη επαφή. Είναι που αρχίζεις και έχεις άλλο πρόγραμμα… οι φιλίες σου… δεν τους βλέπεις γιατί όταν αυτοί περνάνε καλά εσύ δουλεύεις. Όταν αυτοί είναι στη δουλειά εσύ κοιμάσαι. Ξυπνάς να πας στη δουλειά. Έχεις άλλο πρόγραμμα. Οπότε μετά από μια σεζόν στο 48 γύρισα και είπα στο Χριστόφορο ότι μάλλον πρέπει να ξανασκεφτώ το πτυχίο μου. Οικονομικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης στο Πάντειο και θέλω να κάνω κάτι με βάση αυτό. Μου λέει γιατί; Ποιο είναι το πρόβλημα; Γιατί είχα πάει και του είχα πει θέλω να μπω μέσα, βάλε με στην κουζίνα και δεν θέλω τίποτα. Μου λέει, μη νομίζεις ότι είναι εδώ πέρα έμπνευση και θεωρία. Κατά κύριο λόγο είναι επανάληψη, επανάληψη, επανάληψη για να πετύχεις αυτό το τέλειο που έχεις σχεδιάσει και έχεις οραματιστεί. Αυτό είναι η κουζίνα και νομίζω και πολλές δουλειές. Δηλαδή επανάληψη, επανάληψη, επανάληψη. Απλά πρέπει να βρεις τον τρόπο να μη βαριέσαι. Δηλαδή κάθε φορά που στήνεις ένα πιάτο να το βλέπεις ωραία και τώρα active perfection. Οπότε έφαγα την πρώτη σφαλιάρα μετά τη σεζόν που άρχισα και έχανα λίγο τον κόσμο γύρω μου και λέω ρε εσύ δεν θα ήταν μια ωραία δουλειά Δευτέρα με Παρασκευή πρωί, να έχω όλα τα βράδια; Οπότε συμπλήρωσα βιογραφικά, πέρασα από συνεντεύξεις και τράπεζα. Σε κατάστημα. Όχι κεντρικές υπηρεσίες. Κατάστημα ήταν. Γκισέ. Και θυμάμαι να προσπαθώ να πείσω τον παππού μου το Σωτήρη, ότι παππού δεν χρειάζεται να πας 31 στο υποκατάστημα τράπεζας να ενημερώσεις το βιβλιάριο. Γιατί ήταν αυτή η πίκρα του ταμία που ερχόντουσαν και δεν θέλουν κάτι. Θέλουν απλά να το δούνε.

Σ.Θ: Να δούνε το 500άρικο, το 1000άρικο.

Σ.Κ: Και το πιο δύσκολο πράγμα είναι όταν προσπαθείς να παρηγορήσεις κάποιον παππού που έχει χάσει το βιβλιάριό του. Να του πεις μη αγχώνεσαι, θα τυπώσουμε ένα άλλο.

Σ.Θ: Δεν τα χάνεις τα λεφτά.

Σ.Κ: Δεν συμβαίνει κάτι. Και προσπαθούσα να το εξηγήσω και στον ίδιο μου τον παππού. Ανεπιτυχώς.

Μουσική και ήχος από κατσαρόλες

Σ.Θ: Κατσαρόλες πλένουν;

Σ.Κ: Κατσαρόλες που πλένουν. Κατσαρόλες που θα βράσουν ζωμούς.

Σ.Θ: Θέλω να δώσω μια εικόνα. Είμαστε μεσημέρι καθημερινής. Περιμένεις πόσα άτομα το βράδυ;

Σ.Κ: Έχουμε 75 – 78.

Σ.Θ: Έχω δει τουλάχιστον 10 ανθρώπους να δουλεύουν ήδη από το μεσημέρι μέχρι τις 7 που θα ανοίξετε.

Σ.Κ: Μη με αγχώνεις έτσι. Ο Γιώργος έρχεται το πρωί και οι υπόλοιποι έρχονται στις 3.

Σ.Θ: Για να γεμίσεις 75 καρέκλες θέλει πάρα πολύ μεγάλη προετοιμασία. Άρα είναι ένα επιχειρηματικό σχέδιο. Δεν είναι απλώς, α, έχω μια ωραία ιδέα, παίρνω τη γόπα και την κάνω έτσι.

Σ.Κ: Δυστυχώς ή ευτυχώς αυτές οι εποχές που είχες 1,5 μάγειρα πίσω από ένα τοίχο και ένα λαντζέρη και μπορούσες να σερβίρεις 150 άτομα και όλοι να είναι με κάποιο τρόπο χαρούμενοι, έχουν περάσει αυτές οι εποχές. Και δεν ξέρω στον υπόλοιπο κόσμο, αλλά νομίζω ότι στην Αθήνα, στην Ελλάδα γίνεται προσπάθεια, γίνεται δουλειά δυνατή. Γίνεται σοβαρή δουλειά.

Σ.Θ: Στα εστιατόρια και στα θέατρα.

Σ.Κ: – Δεν μπορώ να σου πω. Κάποτε πήγαινα πολύ θέατρο.

Σ.Θ: Έχουμε πολύ καλές σκηνές. Σε σχέση με τον πληθυσμό μας έχουμε πολλές καλές σκηνές. Γι’ αυτό το λέω.

Σ.Κ: Μακάρι να είναι γεμάτες εγώ θα πω, γιατί περνάνε δύσκολα νομίζω τώρα.

Σ.Θ: Για πες μου μετά από τόσο καιρό, το πρώτο προσόν τι είναι; Η δυνατότητα αντιγραφής; Αυτό είναι το ανώτερο;

Σ.Κ: Πού; Στην κουζίνα;

Σ.Θ: Ναι.

Σ.Κ: Σταύρο όχι.

Σ.Θ: Με αυτή την εντύπωση έχω μείνει εγώ τώρα κάνοντας ζάπινγκ στο masterchef.

Σ.Κ: Στο Masterchef;

Σ.Θ: Ναι

Σ.Κ: Κάτσε μην εξισώσουμε. Το Masterchef δεν έχει να κάνει με μια κουζίνα επαγγελματική. Το Masterchef είναι ένα παιχνίδι στην τηλεόραση, ένας διαγωνισμός μαγειρικής με βασικό όχημα τη μαγειρική. Δεν έχει να κάνει με επαγγελματική κουζίνα, ή εάν κάποιος θα είναι ικανός ηγέτης για μια μελλοντική κουζίνα.

Σ.Θ: Δοκιμάζεις κρύα τα φαγητά;

Σ.Κ: Σωστή ερώτηση. Μου την έχουν κάνει πολλές φορές.

Σ.Θ: Με ισοπεδώνει αυτό όταν μου το λες.

Σ.Κ: Σταύρο, πρώτη φορά με ρωτάνε, αλλά είναι φοβερή ερώτηση… Γιατί δημιουργείται η απορία στον κόσμο. Δοκιμάζουμε όταν τελειώσει η κάθε δοκιμασία ζεστά τα επιμέρους στοιχεία του πιάτου και μετά ναι υπάρχει περίπτωση να το δοκιμάσουμε μετά από 45 λεπτά – 60 λεπτά που θα το φέρει μπροστά μας ο διαγωνιζόμενος.

Σ.Θ: Και να προσποιηθείτε ότι είναι ζεστό.

Σ.Κ: Εμείς έχουμε κλειδώσει στο μυαλό μας τι έχουμε φάει, άσχετα εάν το φάμε κρύο ή ζεστό από την εμπειρία των εκπομπών τέσσερις σεζόν τώρα, μπορούμε να καταλάβουμε εάν ένα ριζότο όταν είχε βγει από το κατσαρόλι ήταν σωστό, ή πώς ήταν.

Σ.Θ: Άρα λες η μαγειρική δεν είναι χημεία. Είναι τέχνη. Και απαιτεί περισσότερο ένστικτο και γούστο, παρά ακριβείς μετρήσεις.

Σ.Κ: Τώρα άνοιξες πέντε μέτωπα σε μια πρόταση. Μαγειρική δεν είναι χημεία. Όμως προσπαθούμε να κατανοήσουμε τι συμβαίνει στη μαγειρική. Αυτή είναι η αρχή της μοριακής γαστρονομίας. Δηλαδή να καταλάβουμε τι συμβαίνει σε μια κατσαρόλα που βράζει ένας ζωμός και γιατί συμβαίνει και πώς μπορούμε να κάνουμε καλύτερους ζωμούς σε μεγαλύτερη ποσότητα, πιο γρήγορα. Οπότε δεν θα πω ότι είναι μόνο τέχνη.

Σ.Θ: Δεν θα πεις μόνο τέχνη, αλλά το να είναι οι βοηθοί σου εδώ ακριβείς στις μετρήσεις, είναι πολύ βασικό.

Σ.Κ: Πάρα πολύ βασικό.

Σ.Θ: Αλλά για να φτιάξεις αύριο νέα πιάτα, νέες προτάσεις, εκεί πρέπει να σπάσεις τους κανόνες.

Σ.Κ: Ακριβώς. Πρέπει να χαλαρώσεις, πρέπει να ταξιδέψεις. Πρέπει να πας σε ένα μουσείο.

Σ.Θ: Πού βοηθάει;

Σ.Κ: Εμένα. Και ξαναλέω, αυτά που λέμε μην παρεξηγηθούν από τον τρόπο που τα λέω, δεν εννοώ ότι αυτό είναι το σωστό και that’s it. Υπάρχουν chef που έχουν μείνει κλειδωμένοι μέσα στις κουζίνες τους και έχουν κάνει πράματα και θάματα. Εγώ πρέπει να βγω έξω, να περπατήσω, να ταξιδέψω, να μιλήσω με ανθρώπους, να χαλαρώσω. Για να έχεις την όρεξη να δημιουργήσεις. Δεν είναι ότι λες φέτος στις διακοπές θα πάω στη Σύρο και θα σκεφτώ μια σαλάτα. Μπορεί να σου έρθει, αλλά για μένα το να μείνεις κλεισμένος μέσα σε μια κουζίνα με όλα τα υλικά, τις πρώτες ύλες και τον εξοπλισμό στα πόδια σου, δεν μου αρκεί, δεν μου κάνει. Εγώ δηλαδή σπρώχνω τα παιδιά, να βγαίνουν έξω, να τρώνε, να παρακολουθούν το σέρβις, να συζητάνε και μέσα σε όλο αυτό λέω δηλαδή μπορεί να πας στο Μπιλμπάο και να σου σκάσει κάτι, να σκεφτείς κάτι τρώγοντας την αράχνη.

Σ.Θ: Το έχω διαβάσει αλλιώς. Η ευτυχής και επιτυχής μαγειρική δεν βασίζεται μόνο στη γνώση, πηγάζει από την καρδιά, θέτει μεγάλες απαιτήσεις στον ουρανίσκο και για να ζωντανέψει χρειάζεται ενθουσιασμό και μια βαθιά αγάπη για το φαγητό, η οποία δεν μπορεί να εξαντλείται σε ένα δωμάτιο και σε μια κουζίνα.

Σ.Κ: Και πάλι θα σου πω ότι υπάρχουν chef 3άστεροι, ό,τι και εάν σημαίνει αυτό, που έχουν κάνει πράματα και θάματα χωρίς να έχουν βγει ποτέ από την κουζίνα τους, χωρίς να έχουν φάει ποτέ σε κανένα άλλο εστιατόριο γιατί αυτό ήξεραν.

Σ.Θ: Με τι κριτήρια παίρνεις τους συνεργάτες σου;

Σ.Κ: Νούμερο ένα νομίζω έχει να κάνει με το χαρακτήρα.

Σ.Θ: Καλό παιδί δηλαδή;

Σ.Κ: Ναι. Δεν θα πω το καλό παιδί.

Σ.Θ: Το λέω με τον τρόπο που το χρησιμοποιούμε.

Σ.Κ: Με τον τρόπο που χρησιμοποιούμε ναι, καλό παιδί. Σίγουρα δεν θέλω να έχω κακά παιδιά, κακούς χαρακτήρες μέσα στην κουζίνα. Παλεύω πολύ για την ομάδα, για την ομαδικότητα. Θέλω αυτό το στοιχείο, αλλιώς δεν πάμε πουθενά.
Ανήσυχα πνεύματα, να ψάχνονται, να είναι διατεθειμένοι να κάνουν αυτό το έξτρα mile. Δηλαδή να θέλει ο άλλος να μάθει γιατί κάνουμε κάτι και πώς το κάνουμε. Και νομίζω ότι θα έβαζα το ταλέντο και την μαγειρική όλο αυτό που λέμε να έχει ταλέντο, θα τα έβαζα σε τελευταία θέση.

Μουσική

Αυτός λοιπόν είναι ο σεφ. Ο άνθρωπος που δουλεύει όταν οι άλλοι διασκεδάζουν. Μην το προσπερνάτε. Ζει τις χαρές αλλά ως απόηχο. Ακούει τα γέλια αλλά πιο πολύ ακούει το λάδι να τσιγαρίζεται.
Και όλα αυτά τα χρόνια στα μαγαζιά είναι λίγες οι φορές που έχω συναντήσει μάγειρες και μαγειράκια που το χαμόγελο τους δεν είναι προσποιητό – ανθρώπους που απολαμβάνουν αυτό που κάνουν.
Αρκετοί – ίσως και οι πιο πολλοί – έχουν την όψη του συμβιβασμένου ή του ανικανοποίητου.

Σ.Θ: Γιατί αυτοκτόνησε;

Σ.ΚΤ: Μπορώ να φανταστώ. Δεν ξέρω.

Σ.Θ: Σου άρεσε αυτός ο τύπος;

Σ.Κ: Μιλάμε για ποιον; Γιατί συνέβησαν διάφορα τα τελευταία χρόνια. Μιλάμε για τον Άντονι Μπουρντέν;

Σ.Θ: Ναι

Σ.Κ: Νόμιζα ότι με ρωτούσες γιατί αυτοκτόνησε ένας chef που είχε 3 αστέρια και του αφαίρεσαν το ένα αστέρι και έμεινε με 2 αστέρια.

Σ.Θ: Αυτός αυτοκτόνησε λόγω του ότι του κόψανε ένα αστέρι;

Σ.Κ: Κανείς δεν μπορεί να ξέρει, αλλά επειδή έχω γνωρίσει άτομα που κυνηγάνε αυτό το αστέρι, αυτή τη διάκριση και πόσο μάλλον όταν πάρεις το ένα, θέλεις το δεύτερο και αν πάρεις το δεύτερο θέλεις το τρίτο και θες να το διατηρήσεις, να διατηρήσεις αυτή την διάκριση με τα τρία αστέρια.

Σ.Θ: Πιστεύεις πολύ αυτό το θεσμό;

Σ.Κ: Όχι θα έλεγα. Νομίζω ότι θα μαγειρεύαμε όλοι πολύ καλύτερα.

Σ.Θ: Απελευθερωμένα.

Σ.Κ: Απελευθερωμένοι

Σ.Θ: Από το ζευγάρι που έρχεται να σου βαθμολογήσει το πιάτο και να πάρεις το Michelin.

Σ.Κ: Είναι μια χαρά, μια αναγνώριση. Το τελευταίο διάστημα υπάρχουν πολλοί θεσμοί που μπήκανε στο παιχνίδι. Διάφορα βραβεία. Θα πω ότι δεν είμαι υπέρ των βραβείων, με τον τρόπο που έχουν γίνει.

Σ.Θ: Δημιουργούν πολύ στενά πλαίσια και καταστρέφει τη δημιουργία;

Σ.Κ: Ναι. Υπάρχει μια στιγμή που λες καλύτερα να μην ασχολούμαι, να μην με επηρεάζει αυτό και να μαγειρέψω. Να μαγειρέψω νόστιμα, να μαγειρέψω καλά και αυτό είναι που έχει σημασία. Το σημαντικό νομίζω είναι τα μαγαζιά μας να είναι γεμάτα και να περνάει καλά ο κόσμος. Αυτό είναι το σημαντικό.

Σ.Θ: Και τίμιες τιμές.

Σ.Κ: Νομίζω ότι εάν γεμίζει το μαγαζί πλέον είναι αυτονόητο ότι οι τιμές είναι εκεί που πρέπει να είναι.

Σ.Θ: Πολλά μαγαζιά γεμίζουν από μόδα, επειδή έχεις δυο τρεις φίλους που λένε καλά σχόλια.

Σ.Κ: Νομίζω ότι ο κόσμος έχει φάει πλέον. Είναι και πολύ έντονο και αυτό με τα social, που πλέον καταλαβαίνεις όταν ο άλλος έχει πληρωθεί για να πει μια καλή κουβέντα. Δηλαδή ο ίδιος ο κόσμος θα πάει, μπορεί να την πατήσει μια φορά να φάει. Εάν δεν είναι καλό δεν πρόκειται να ξαναπάει.

Σ.Θ: Σε είχα ρωτήσει για τον Άντονι.

Σ.Κ: Για τον Άντονι Μπουρντέν. Ναι, δεν ξέρω γιατί.

Σ.Θ: Δεν θέλω να μιλήσουμε γι’ αυτό, αλλά υπάρχει κάποιος εκεί στο έξω στερέωμα που λες αυτός ρε παιδί μου.

Σ.Κ: Που να θαυμάζω;

Σ.Θ: Ναι.

Σ.Κ: Τον τρόπο σκέψης του;

Σ.Θ: Αυτός που είναι ο μεγάλος. Που τον θαυμάζω, που τον παρακολουθώ.

Σ.Κ: Μου αρέσει πολύ ο Ντέιβιντ Τσαντ. Πάρα πολύ. Momofuku. Και θυμάμαι ότι την πρώτη φορά που είχα πάει Νέα Υόρκη ήταν νομίζω δυο τρία τα εστιατόρια. Ήταν το noodle bar, το Ko, που ήταν η πιο δύσκολη κράτηση για τη Νέα Υόρκη τότε. Δεν έβρισκες με τίποτα μια μπάρα 12 θέσεων, 15, δεν θυμάμαι, κάπου εκεί. Το Sam Bar που δεν πήγαινε πολύ καλά τότε και το Milk Bar, αυτά τα τέσσερα. Τώρα έχει μια αυτοκρατορία Αυστραλία. Δυσκολεύτηκαν με το lockdown. Νομίζω κάποια αναγκάστηκε και τα έκλεισε. Αλλά αυτός ο τύπος μου αρέσει πάρα πολύ… ο τρόπος σκέψης του.

Σ.Θ: Εμένα μου άρεσε, που είχε πάρει τον Ομπάμα.

Σ.Κ: Μιλάμε για ποιόν; Για τον Μπουρντέν;

Σ.Θ: Και τον είχε πάει σε ένα τριτοκλασάτο για τα μέτρα των κριτών ασιατικό εστιατόριο. Δηλαδή ότι ενίσχυε πολύ καλά πράγματα, τίμια πράγματα, νόστιμα πράγματα, μπορείς να βρεις και πολύ μακριά από τους καλούς δρόμους.

Σ.Κ: Ισχύει. Και εγώ έχω φάει τρομερό κινέζικο στο Φούλι Χούα, εδώ δίπλα. Και στον όροφο στην κινέζικη αγορά. Σε ένα όροφο πάνω που η ταμπέλα λέει Chinese restaurant. Έχω φάει πολύ καλά, έχω φάει και πολύ κακά. Το έχω προτείνει και έχει πάει κόσμος και μου έχει πει Σωτήρη φάγαμε εξαιρετικά σήμερα και υπάρχουν άλλες φορές που δεν τρως καλά. Αλλά συμφωνώ απόλυτα ότι δεν χρειάζεσαι κρυστάλλινα ποτήρια, φρεσκοσιδερωμένα τραπεζομάντιλα για να φας κάτι καλό.

Μουσική

Σ.Κ: Πόσες φορές έχει τύχει να πας και να φας ένα μενού με 12 πιάτα, από ένα σημείο και μετά, άμα το συνδυάσεις και με κρασιά, δεν καταλαβαίνεις τι τρως και μετά ταλαιπωρείσαι και το βράδυ, ταλαιπωρείσαι και το πρωί. Γιατί η πρώτη ύλη είναι από τα πιο σημαντικά. Το κατσικάκι στο φούρνο με πατάτες από τη Νάξο που είχα φάει στη Νάξο;
Να πάρεις ελαιόλαδο, ρίγανη, σκόρδο, πατάτες και κατσικάκι από τη Νάξο και κάποιος να το κάνει φοβερά και κάποιος να του βάλει ακόμα 15 πράγματα πάνω και να μην τρώγεται. Δηλαδή η πρώτη ύλη μαζί με κάποιον που μαγειρεύει ταπεινά χωρίς να θέλει να αποδείξει κάτι, χωρίς να θέλει να αποδείξει να τι ξέρω. Ξέρω 15 τεχνικές και θα στα κάνω τα μισά αφρούς, τα άλλα ζελέδες. Η πρώτη ύλη μαζί με ένα ταπεινό μάγειρα είναι το άλφα και το ωμέγα.

Σ.Θ: Ναι. Νομίζω ότι όλοι έχουμε πρόβλημα με το ενδιάμεσο. Δηλαδή ο ταπεινός μάγειρας που αγαπάει την πρώτη ύλη, τη σέβεται και τη σερβίρει, σε ένα νησί ή σε ένα στενό της πόλης. Όπως επίσης και ο πολύ ψαγμένος. Με το ενδιάμεσο έχουμε λίγο πρόβλημα και εμείς. Δηλαδή παίρνεις το κατσικάκι και βάζεις και ένα κομμάτι αβοκάντο από πάνω, χωρίς να ξέρεις αν πρέπει να βάλεις αβοκάντο.

Σ.Κ: Ισχύει. Ισχύει. Έχει να κάνει και με το εκτόπισμα κάποιου, να μπορεί να ισορροπήσει μέσα του τη ζήτηση με την προσφορά. Δηλαδή μου ζητάνε εμένα, δεν θα ξανάρθω αν δεν βάλεις στον Νόλαν τα καμένα λάχανα. Λέω όταν θα έχουμε λάχανα, θα βάλουμε καμένα λάχανα. Οι φράουλες τελείωσαν. Τώρα θα έχουμε κεράσια. Μα, εμένα εκείνο που είχες κάνει με τη μαρέγκα φοβερό, φράουλες κλπ. Εντάξει. Δηλαδή πρέπει να πείσεις και τον άλλον να κάνει υπομονή.

Σ.Θ: Αυτό μου αρέσει. Το σέβεσαι αυτό; Δηλαδή ακολουθείς λίγο την εποχή;

Σ.Κ: Ναι, ναι, πάρα πολύ. Δηλαδή εγώ προτείνω και στα παιδιά… Παιδιά λαϊκή, βρείτε μια λαϊκή κοντά σας και κάντε βόλτες στη λαϊκή. Μην αγοράσετε τίποτα. Κάντε βόλτα να νιώσετε την εποχή.

Σ.Θ: Όχι ντομάτα το Δεκέμβρη.

Σ.Κ: Όχι ντομάτα το Δεκέμβρη.

Σ.Θ: Και σε αυτή τη συζήτηση που έχει ανοίξει κυρίως στην Αμερική, με τους πρόσθετους φόρους σε τροφές με πολλά συντηρητικά, να μειώσουμε το αλάτι, να μειώσουμε τη ζάχαρη, που μπορεί να είναι και εις βάρος της γεύσης; Ή τέλος πάντων της ευκολίας που μας παρέχουν για να δημιουργήσουμε μια γεύση.

Σ.Κ: Ναι. Νομίζω ότι οι μάγειρες που ηγούνται στην Ελλάδα, το ψάχνουν πολύ περισσότερο από ότι πιο παλιά. Εγώ συμφωνώ. Δεν είναι ότι δεν είμαστε υπέρ του αλατιού, υπέρ της ζάχαρης σε καμία περίπτωση.

Σ.Θ: Το λέω γιατί άμα ανοίξεις την ελληνική τηλεόραση και δεις μάγειρες, είναι σαν να είναι σε έναν άλλο πλανήτη. Δηλαδή ναι ένα κιλό ζάχαρη, με ένα κιλό βούτυρο, βάλτε τα και βάλτε και μερικές φράουλες και φτιάξτε κάτι.

Σ.Κ: – Αν με ρωτάς αν στην τηλεόραση υπάρχει κάποια εκπομπή μαγειρικής που θα ποντάρει στο να εκπαιδεύσει τον κόσμο για το πώς θα πρέπει να φάει και τι είναι πιο σωστό για το περιβάλλον, τη γη, τον τόπο στον οποίο ζει και την υγεία του, θα σου πω όχι δεν υπάρχει. Όταν είναι ένα τόσο γρήγορο μέσο, νομίζω ότι το ξέρεις και εσύ καλύτερα από εμένα, πρέπει η συνταγή να πετύχει, πρέπει τα υλικά που θα απαιτεί η συνταγή να μπορείς να τα βρεις εύκολα, το άλλο κομμάτι, η εκπαίδευση και το να μπει ο άλλος στη διαδικασία να παιδευτεί και να σκεφτεί και να προβληματιστεί, είναι ένας πολύ πιο δύσκολος δρόμος. Συνήθως θα τον συναντήσεις σε κάποιο on demand video στο Netflix, ή στο Youtube που mouth to mouth θα ειπωθεί αυτό αξίζει, δες το, τα λέει καλά, οπότε δημιουργείται μια αλυσίδα και ένα κοινό που ακολουθεί. Αλλά νομίζω ότι είναι στην ανθρώπινη φύση να αποφεύγουμε να ακούμε, ή να βλέπουμε όσα μας δημιουργούν δυσαρέσκεια και να επιλέγουμε την εύκολη λύση. Δεν βγάζω τον εαυτό μου έξω από αυτό. Έχω υπάρξει στο παρελθόν σε αυτή τη φάση και καταλαβαίνω πόσο δύσκολο είναι κάποιες φορές όταν έχεις να αντιμετωπίσεις μια καθημερινότητα προβλήματα, υποχρεώσεις, λες τώρα σήκωσε το τηλέφωνο και φέρε να φάμε τώρα. Ή βάλτα μέσα, πρέπει να βγει το τσουρέκι. Βάλε. Τι έχει αυτό; Διογκωτικά; Θα φουσκώσει. Ναι. Δηλαδή δεν αντέχω να μη φουσκώσει και το τσουρέκι. Πρέπει να φουσκώσει. Νομίζω ότι το πρόβλημα είναι η ταχύτητα. Η ταχύτητα της καθημερινότητας. Η ταχύτητα της πληροφορίας και τα φίλτρα που δεν έχουμε πολλές φορές σαν άνθρωποι. Όλον αυτό το θόρυβο να μπορέσουμε να τον ξεσκαρτάρουμε και να ακούσουμε, ή να δούμε αυτό που πραγματικά χρειάζεται να ακούσουμε και να δούμε.

Μουσική

Ναι. Και είναι πια βεβαιωμένο – έχει και την σφραγίδα των Ηνωμένων Εθνών- ότι ο δυτικός τρόπος διατροφής εξελίσσεται ως το μεγαλύτερο περιβαλλοντικό πρόβλημα την ανθρωπότητας. Εάν συνεχίσουμε να τρεφόμαστε με τον ίδιο τρόπο – και τις ίδιες υπερβολές στην κατανάλωση – το 2050 ο πλανήτης δε θα μπορεί να επιβιώσει.
Τι μπορούμε να κάνουμε;
Ρωτήστε ένα νησιώτη παππού ή μια νησιώτισσα γιαγιά. Δεν αστειεύομαι. Στην μεσογειακή διατροφή των νησιών της δεκαετίας του ’60, κρύβεται το πασπαρτού της ευζωίας.
Αλλά αυτά, σε ένα επόμενο podcast.
Επιστροφή τώρα στην κουβέντα με τον Σωτήρη Κοντιζά.

Σ.Θ: Με τους άλλους δυο μιλάς όταν δεν έχετε εκπομπές;

Σ.Κ: Ναι αμέ. Με τον Πάνο και το Λεωνίδα;

Σ.Θ: Ναι.

Σ.Κ: Ναι, ναι. Εντάξει τώρα. Το Λεωνίδα έχω χάσει τον τελευταίο καιρό.

Σ.Θ: Γιατί;

Σ.Κ: Κάνει διάφορα πράγματα. Κάνει ραδιόφωνο. Κάνει το samano radio. Το ιντερνετικό που τα πάει πολύ καλά από ότι μου λέει δηλαδή. Ετοιμάζει και το Σεπτέμβρη το samano festival. Οπότε έχει πάρα πολλά καρπούζια κάτω από τη μασχάλη του.

Σ.Θ:Να τον πάρουμε ένα τηλέφωνο;

Σ.Κ: Το Λεωνίδα;

Σ.Θ: Ναι.

Σ.Κ: Λες να το σηκώσει;

Σ.Θ: Για πάρε να δούμε.

Σ.Κ: Ο Λεωνίδας αυτή την περίοδο μπορεί και να μην με πάρει. Θα τον ξαναπάρω άλλη μια.

Σ.Θ: Θα καταλάβει το επείγον.

Σ.Κ: Να προσπαθήσουμε με τον Πάνο;

Σ.Θ: Είναι πιο χαλαρός;

Σ.Κ: Ο Πάνος νομίζω ότι είναι πιο χαλαρός.

Σ.Θ: Άμα πάρει και ο Λεωνίδας.

Σ.Κ: Δεν θα πάρει αυτός. Τρώει ξύλο πολύ μεγάλο.

Σ.Θ: Συμφωνείτε στο φαγητό με το Λεωνίδα και τον Πάνο;

Σ.Κ: Όχι πάντα. Ο Πάνος δηλαδή ….

Σ.Θ: Νάτος. Πάνο;

Πάνος Ιωαννίδης: Έλα σε ακούω μια χαρά.

Σ.Κ: Σε ακούω και εγώ μια χαρά. Είσαι σε ανοιχτή ακρόαση και κάνουμε Podcast με το Σταύρο Θεοδωράκη και είναι δίπλα μου και μου ζήτησε να σε πάρω τηλέφωνο.

Π.Ι: Πάρα πολύ ωραία.

Σ.Θ: Τι κάνεις;
Τον ρώταγα το Σωτήρη αν συμφωνείτε στα φαγητά. Δεν εννοώ σε αυτά που βαθμολογείτε. Εννοώ στην προσωπική σας ζωή, στην προσωπική σας επαφή.

Π.Ι: Μια χαρά. Εγώ τρώω πολύ ωραία στο Σωτήρη. Δεν τα μαγειρεύω βέβαια εγώ αυτά, αλλά εντάξει. Είναι κινέζικα για μένα, αλλά είναι πάρα πολύ νόστιμα.

Σ.Θ: Εσύ μόνο ιταλικά πια;

Π.Ι: Εγώ μόνο ιταλικά ναι.

Σ.Θ: Πού είσαι; Πού σε βρίσκουμε;

Π.Ι: Με βρίσκετε στο στούντιό μου.

Σ.Θ: Τι γράφεις; Κάνεις youtube;

Π.Ι: Γράφω διάφορα. Οργανώνω.

Σ.Θ: Podcast έχεις κάνει;

Π.Ι: Δεν ξέρω καν τι είναι.

Σ.Θ: Θα πας στο κινητό σου μετά και υπάρχει μια εφαρμογή που λέγεται podcast. Την πατάς… θα ακούς το Σωτήρη να μιλάει μαζί μου. Αρκεί να πληκτρολογήσεις pod.gr.

Π.Ι: Ο.Κ

Σ.Κ: Και όχι μόνο αυτό. Θα ακούσεις και εμάς να σε παίρνουμε τηλέφωνο.

Π.Ι: ΟΚ. Τέλεια. Πάρα πολύ ωραία. Ευχαριστώ που με μάθατε κάτι καινούργιο. Γηράσκω αει διδασκόμενος.

Σ.Θ: Λέω προχθές στο γραφείο, παιδιά πάω να συναντήσω το Σωτήρη. Το γραφείο μου έχει πάρα πολλά κορίτσια μέσα που δουλεύουν. Έχει και αγόρια, αλλά μάλλον δεν δώσανε και πολύ μεγάλη σημασία τα αγόρια. Και υπήρξε μια ισχυρή μειοψηφία που έλεγε γιατί όχι τον Πάνο ρε φίλε; Γιατί πας στο Σωτήρη;

Π.Ι: Νομίζω ότι οι παντρεμένοι τραβάνε περισσότερο. Εκεί καταλήγω.

Σ.Θ: Καλό καλοκαίρι Πάνο.

Σ.Κ: Πάνο θα σε πάρω μετά. Μιλάμε μετά. Φιλιά.

Π.Ι: Έγινε. Φιλάκια πολλά.

Σ.Θ: Ο Λεωνίδας τίποτα;

Σ.Κ: Δεν θα πάρει ο Λεωνίδας.

Σ.Θ: Δεν παίρνει; Θα πάρει; Μήπως να τον πάρω εγώ τηλέφωνο;

Σ.Κ: Δεν κατάλαβες. Δεν σηκώνει τηλέφωνα.

Τηλεφωνική συνομιλία με Λεωνίδα Κουτσόπουλο

Λεωνίδας Κουτσόπουλος: Παρακαλώ

Σ.Θ: Ο Σταύρος είμαι

Λ.Κ: Γεια σας κ. Σταύρο, τι κάνετε;

Σ.Θ: Πως είστε μιλάμε;

Λ.Κ: Να σας καλέσω σε 5 λεπτά γιατί είμαι σε ένα γύρισμα…

Σ.Θ: Ναι, ναι, ναι

Λ.Κ: Να πάω στο αμάξι και να σας πάρω από εκεί

Λ.Κ: Κύριε Σταύρο καλησπέρα, καλησπέρα

Σ.Θ: Καλησπέρα. Όλα καλά;

Λ.Κ: Δόξα τω θεω, δόξα τω θεω, απλά ήμουνα σ᾽ ένα γύρισμα και έχουμε κολλήσει, έχει πάει λίγο πίσω.

Σ.Θ: Να σε ρωτήσω, εσύ ένας ευγενής τοπικιστής, τι σχέση έχεις με Ελληνοιταλό κι έναν Ελληνοιάπωνα;

Λ.Κ: Εντάξει, εμ….η αλήθεια είναι ότι… αυτό δεν το χα ξανασκεφτεί ποτέ. Εδώ πέρα είναι και μια πολύ καλή ευκαιρία να διορθώσουμε το Κινέζος από το Σωτήρη και να πούμε ότι ο άνθρωπος είναι Ιάπωνας…

Σ.Θ: Γι᾽αυτό κάνουμε αυτό το podcast, για να διορθώσουμε ένα πολύ μεγάλο λάθος.

Λ.Κ: Τώρα δεν ξέρω αν είναι σωστό αυτό κι αν μπορώ να το πω τέλος πάντων, ο Σωτήρης κάποτε ήτανε καλεσμένος σ᾽ ένα event κι επειδή οι άνθρωποι είχανε μείνει με την πληροφορία και την εντύπωση ότι είναι απ την Κίνα έτσι προς τιμήν του είχανε διακοσμήσει το χώρο. Kαι τον είχανε με κόκκινα φαναράκια και δράκους. Κι όταν πήγε εκεί λέει “παιδιά, χίλια συγγνώμη, αλλά εγώ όχι απ᾽αυτούς, απ᾽ τους άλλους”. Τέλος πάντων, μια χαρά.

Σ.Θ: Υπάρχει εκείνη η αρχή που λέει ότι για να ταιριάζουν οι ζωές πρέπει να ταιριάζουν και τα πιάτα.

Λ.Κ: Α, εδώ λοιπόν νομίζω ότι αποτελούμε εξαίρεση στον κανόνα αυτόν, γιατί μαγειρικά είμαστε τρεις εντελώς διαφορετικοί άνθρωποι, εντελώς. Δηλαδή όσες φορές έχουμε συζητήσει αν θα βρισκόμασταν μαζί σε μια κουζίνα, ή όσες φορές έχουμε φτιάξει πιάτα για το master chef που έχουμε συνεργαστεί και οι τρεις, μετά καταλήξαμε ότι καλό είναι να μην συνεργαστούμε ποτέ σε μια κουζίνα…Να μείνουμε αγαπημένοι, έτσι εξ αποστάσεως εννοώ επαγγελματικά, επαγγελματικά.

Σ.Θ:Αυτός…

Λ.Κ: Aλλά αυτό έχει και τεράστιο εδιαφέρον…

Σ.Θ: Πάντως θα συμφωνήσεις στο σύνθημα “όχι ντόνατς, καλιτσούνια”

Λ.Κ: Aααα, τὠρα εκθέτετε τον δικό σας τοπικισμό, τον ευγενή και εσείς…
Εγώ θα συμφωνήσω και θα πω το εξής ότι σε οτι μας έρχεται απ ἐξω έχουμε μια αντιπρόταση σε εισαγωγικά, η οποία σε πολύ μεγάλο βαθμό, είναι πολύ καλύτερη!
Περάσαμε μια περίοδο έτσι ξενομανίας και εντυπωσιασμού και στη μαγειρική, νομίζω ότι τώρα όλη η τάση ε…είναι να.. έτσι αυτή η εσωστρέφεια η καλώς εννοούμενη , μην παρεξηγηθώ, εεε και το να σκαλίζουμε και να βρίσκουμε και να πηγαίνουμε στη γιαγιά να την ρωτάμε και εμείς απλά να το εξελίσσουμε, να πηγαίνουμε παρακάτω.
Ο Θανάσης ο Παπακωνσταντίνου το λέει πάρα πολύ όμορφα αυτό ε.. λέει ότι η παράδοση δεν μπορεί να σου κάθεται στο σβέρκο, δηλαδή δεν πρέπει να είναι έτσι.. να λειτουργεί πατερναλιστικά. Μάλλον μπορούμε να το δούμε κι αλλιώς. Να την παίρνουμε παρέα και να την πηγαίνουμε παρακάτω.

Σ.Θ: Ναι, αλλω… άλλωστε δεν είμαστε, δεν είμαστε εθνικιστές, πατριώτες είμαστε…

Λ.Κ: Και οι Βασκοι στο San Sebastian εκεί στη χώρα των Βάσκων, έχουνε έναν ακραίο τοπικισμό, εως και σε… και εθνικισμό, αλλά όχι μισαλλόδοξο. Είναι η αγάπη για τον τόπο. Αυτό λοιπόν μεγeιρικά, ε , μεταφράζεται με το ότι στηρίζουν τα τοπικά τους προιόντα… δεν έχει και λογική να είσαι σε ένα νησί και να σερβίρεις φουα γκρα, ενώ περιμένεις να φιλοξενήσεις έναν Γάλλο, δηλαδή δεν υπάρχει λογική.

Σ.Θ: Ακούς καθόλου podcast;

Λ.Κ: Ακούω πάρα πολύ κι εγώ έχω φτιάξει κι έναν δικό μου ραδιοφωνικό σταθμό.

Σ.Θ: Το ξέρω ιντερνετικό…

Λ.Κ: Ναι, ναι, ναι , ναι.

Σ.Θ: Τον διαφημίζει, τον διαφημίζει ο Σωτήρης, αλλά πες κι εσύ. Πού σε βρίσκουν οι ακροατές μας;

Λ.Κ: Ο σταθμός λέγεται Samano radio. Έχω την ευκαιρία να παίζω και μουσικές που δεν τις ακούς έτσι στο ραδιόφωνο, γιατί εμείς παίζουμε πολύ….τε…. Τρύπες, Διάφανα Κρίνα, Ξύλινα Σπαθιά, Pax Romana, ε, δεν αποκλείουμε τίποτα, αλλά αυτή είναι η οπτική.

Σ.Θ: Ξέρεις τι νομίζω; Ότι προσπαθείς μέσα σου να ισορροπήσεις την υπερβολική τηλεοπτική έκθεση, με ότι αυτό περιλαμβάνει, γιατί περιλαμβάνει και πολλά φρου φρου κι αρώματα, με πράγματα πιο ταπεινά κι ουσιαστικά. Μου είπες πριν για τον Θανάση, για το ραδιοφωνάκι σου, για τις Τρύπες, για τα αγαπημένα που δεν θα βρίσκουν ποτέ θέση σε μια τηλεόραση.

Λ.Κ: Εγώ πήγαινα από τα 15 σε όλες τις συναυλίες του Γιάννη Αγγελάκα ( ναι). Τώρα το ότι η τηλεόραση μου έδωσε την ευκαιρία και να τον γνωρίσω και να μπορώ να λέω στιχάκια του στην τηλεόραση, ε και να χω.. και να ναι και ευχάριστο γιατί στην εκπομπή τα παίζουν ( ναι) τα αποσπάσματα αυτά, ( ναι) οπότε μια χαρά. Εμένα τώρα η μεγάλη μου χαρά είναι η εξής. Εγώ έκανα το ραδιόφωνο αυτό, γνώρισα και τους ανθρώπους που αγαπώ από μικρός και όλο αυτό λοιπόν μου δίνει το δικαίωμα να κάνω και μια συναυλία με αυτούς τους ανθρώπους. Θεωρώ ότι είναι εξαιρετικά καλή η συγκυρία… ( ναι) …να κάνω διαφερικά πράγματα. Δηλαδή απ’ το να ζυμώνω ψωμιά σε βιντέακια στο ίντερνετ… ( ναι) που καλό είναι κι αυτό, εεεε ε συνδυάζω και δεύτερη μεγάλη μου αγάπη που είναι έτσι το ελληνικό ροκ και όλο αυτό το, όλη αυτή η σκηνή.

Σ.Θ: Εκτός από αγαπημένους μουσικούς, έχεις αγαπημένο σύνθημα;

Λ.Κ: Έχω αγαπημένο σύνθημα ναι. Από την περίοδο που πήγαινα στο Αν κλαμπ, έτσι εκεί στην πλατεία. εεεε ήταν ένα σύνθημα που έλεγε “να γίνουμε αυτοί που οι γονείς μας εεεε δεν μας αφήνουν να κάνουμε παρέα”.

Σ.Θ: Χα, χα, χα …Να δω τι θα λες στα παιδ…

Λ.Κ: Μου άρεσε πάρα πάρα πολύ.

Σ.Θ: Να δω τι θα λες στα παιδιά σου μεθαύριο. Θα κάνουμε podcast το Φθινώπορο μαζί, έτσι;

Λ.Κ: Ότι θέλετε, το τηλέφωνο μου πλέον το έχετε, έχω κι εγώ το δικό σας, να φάμε , να πιούμε και με αγάπη ότι χρειαστεί να το κάνουμε παρέα.

Μουσική

Διαφημιστικό μήνυμα

Ζήστε με την ενέργεια ενός πρωταγωνιστή. Απολαύστε και εσείς προιόντα και λύσεις από την Elpedison για κάθε ενεργειακή σας ανάγκη, σε πολύ χαμηλές τιμές. Καλέστε στο 18128 Elpedison. Δίπλα σας με όλη μας την ενέργεια.

Επιστροφή στη συζήτηση με τον Σωτήρη Κοντιζά

Σ.Θ: Υπάρχει αυτό το παλιό ρητό ότι αυτοί που συμφωνούν στο φαγητό συμφωνούν και στη ζωή. Ας πούμε με τη Δέσποινα συμφωνείς στο φαγητό;

Σ.Κ: Ναι. Μα, τα βρήκαμε όταν πήγαμε Βιετνάμ.

Σ.Θ: Τα βρήκατε;

Σ.Κ: – Εννοώ ότι είπαμε, ρε συ κοίτα να δεις. Σχεδιάσαμε, πήγαμε δυο εβδομάδες στο Βιετνάμ, γνωριζόμαστε ελάχιστα, δηλαδή δεν θυμάμαι καν. Ήμασταν 4 μήνες.

Σ.Θ: Γνωριστήκατε στο Αλάτσι.

Σ.Κ: – Σωστά. Έσκισα το σουπλά, πως λέγεται αυτό, νόμιζε ότι ήθελα να πληρώσω, εγώ ήθελα να αφήσω το τηλέφωνό μου. Γνωριστήκαμε στο Αλάτσι. Οπότε βγαίναμε 3, 4 μήνες. Και πάμε Βιετνάμ.

Σ.Θ: Σε κέρναγε στο Αλάτσι και δεν το είχα πάρει χαμπάρι;

Σ.Κ: Τίποτα. Μια φάβα κέρασε και καλά για να σταματήσω να τη ζαλίζω.

Σ.Θ: Και μετά φύγατε και πήγατε Βιετνάμ;

Σ.Κ: – Ναι. Πήγαμε Βιετνάμ και όταν πας στο Βιετνάμ, που στην ουσία είχαμε κλείσει πού θα κοιμηθούμε τα δυο πρώτα βράδια. Και να φανταστείς ότι γυρίσαμε 6, 7 πόλεις, πήραμε μέσα σε αυτές τις δυο εβδομάδες τρεις πτήσεις εσωτερικού, που δεν τις είχαμε κανονίσει. Τις κλείναμε εκεί πέρα. Λέγαμε αύριο το αεροδρόμιο είναι εκεί, πάμε πάνω, πάμε κάτω, προλαβαίνουμε, δεν προλαβαίνουμε, τρέχαμε στα αεροδρόμια. Τρώγαμε κάτω, στα σκαμπό τα χαμηλά. Πρωινό στο ξενοδοχείο. Σε δωμάτια που δεν είχαν τουαλέτες. Δεν μας άρεσε αυτό, κλείναμε κάπου αλλού, κάτι μπάνια που ήταν τελείως …. Δηλαδή ήσουνα στο μπάνιο και έβλεπες όλη την πόλη. Οπότε ναι, όταν γυρνάς από ένα ταξίδι και δεν έχει ανοίξει ρουθούνι, λες όντως; Πώς συνέβη αυτό; Τι έγινε; Οπότε μπορώ να πω ότι ναι τα βρίσκουμε στο φαγητό. Τα βρίσκουμε.

Σ.Θ: Πόσο καιρό έχεις να πας Ιαπωνία;

Σ.Κ: 2010

Σ.Θ: Έχεις 10 χρόνια να πας;

Σ.Κ: Ναι, ναι.

Σ.Θ: Πήγα πέρσι 15 μέρες.

Σ.Κ: Πού;

Σ.Θ: Παντού.

Σ.Κ: Παντού ε;

Σ.Θ: Είχα ένα φίλο που δουλεύει εκεί και με φιλοξένησε.

Σ.Κ: Πρώτη φορά;

Σ.Θ: Ναι. Γιατί το να πας μόνος σου θα δεις πολύ λιγότερα πράγματα.

Σ.Κ: Ισχύει

Σ.Θ: Και θα ξοδέψεις πάρα πολλά λεφτά.

Σ.Κ: Ισχύει. Αλλά είναι ωραίο να χαθείς λίγο μόνος σου στο Τόκιο.

Σ.Θ: Χάθηκα λίγο, γιατί αυτός δούλευε.

Σ.Κ: Προσπάθησες να βγάλεις εισιτήριο; Να πας από κάπου κάπου;

Σ.Θ: Ξέρω πια να το κάνω.

Σ.Κ: Έχουν βάλει αγγλικά στο μετρό;

Σ.Θ: Όχι δεν έχουν βάλει.

Σ.Κ: Φοβερό.

Σ.Θ: Στους περισσότερους σταθμούς δεν έχουν βάλει, έχουν όμως πια ένα στρατό από κοπέλες που σε πλησιάζουν στα αγγλικά και σου λένε τι πρέπει να κάνεις.

Σ.Κ: Ναι, ναι. Φοβερό αυτό με τα αγγλικά.

Σ.Θ: Τα δύο παράξενα πράγματα ήταν η απίστευτη ευγένεια των ανθρώπων με ψυχρό πρόσωπο στο δρόμο.

Σ.Κ: Σαν να πρέπει να το κάνει.

Σ.Θ: Σαν να πρέπει να το κάνει. Ζήτησα ένα βιβλιοπωλείο μια φορά από μια κυρία και μου λέει ελάτε μαζί μου. Δεν ξέρω τι μου είπε, αυτό εννοούσε, στα ιαπωνικά το είπε.

Σ.Κ: Και κάνει αναστροφή, φεύγει από την πορεία.

Σ.Θ: Φεύγει από την πορεία. Να σε τρελάνω, αφήνει κάποιες τσάντες σε ένα πεζοδρόμιο και εγώ έχω τρελαθεί γιατί σκέφτομαι ότι θα περάσει κάποιος και θα τις πάρει τις τσάντες, αλλά αυτή δεν έχει κανένα τέτοιο πρόβλημα και με πήγε μέχρι την πόρτα του βιβλιοπωλείου. Ούτε υπερβολικά χαμόγελα, ούτε τίποτα.

Σ.Κ: Αυτό πρέπει να γίνει.

Σ.Θ: Αυτό με τρέλανε.

Σ.Κ: Σύνολο κανόνων δικαίου.

Σ.Θ: Έμπαινες σε ένα πολυκατάστημα, σούδειχνε ένα χρυσό ρολόι, το άφηνε στον πάγκο και πήγαινε μέσα να σου φέρει και ένα πλαστικό ρολόι. Θα μπορούσες να το είχες πάρει εσύ και να έχεις φύγει.

Σ.Κ: Η χώρα που δεν μπορεί να πει όχι. Υπάρχει ένα βιβλίο. Θυμάμαι, Κιότο, να ζητάω τη ρεσεψιόν αν μπορώ να πάρω μαζί μου το γιουκάτα, τη πιτζάμα την ιαπωνική και η κοπέλα στη ρεσεψιόν δεν μπορούσε να ξεστομίσει το όχι. Δηλαδή μου έλεγε μπορείτε να προμηθευτεί και να διαλέξετε καινούργιο γιουκάτα, ό,τι χρώμα θέλετε στο shop. Και λέω εντάξει τα έχω δει, απλά αυτό δεν το έχετε και μου αρέσει πάρα πολύ. Μπορώ να πάρω αυτό; Αν θέλετε, μπορείτε να βρείτε κλπ. Δηλαδή δεν μπορούσε να πει ότι όχι, αυτό δεν επιτρέπεται να το πάρετε.

Σ.Θ: Από την άλλη όμως. Έχουν εθνική γιορτή την πτώση της βόμβας στη Χιροσίμα. Το γιορτάζουν. Γιορτάζουν το τέλος του παράλογου πολέμου. Η γιορτή ήταν 6 η ώρα το πρωί για να μπορέσουν τα μαγαζιά να ανοίξουν 11.00. Η ομιλία του Πρωθυπουργού ήταν 6.30 η ώρα το πρωί στην πλατεία. Δηλαδή μια διαφορετική εργασιομανία.

Σ.Κ: Ναι, δεν ξέρω εάν είμαι σύμφωνος με αυτή την εργασιομανία. Δούλευε ο πατέρας μου χρόνια σε ιαπωνική εταιρεία. Εγώ δεν νομίζω ότι θα μπορούσα να δουλέψω στην Ιαπωνία. Δηλαδή αυτό το ότι κάθομαι στο γραφείο, έχω τελειώσει τη δουλειά μου, κάθομαι στο γραφείο γιατί ο προϊστάμενός μου είναι στο γραφείο ακόμα. Και δεν είναι σωστό να φύγω πριν τον προϊστάμενό μου. Πρέπει να φύγω μαζί του, ή μετά από αυτόν. Γιατί τι θα πει; Και εάν πάρω εγώ 7 μέρες σερί άδεια, αυτό το άγχος του αν γυρίσω και η εταιρεία τα έχει πάει το ίδιο καλά, ή ακόμα καλύτερα, ενώ εγώ λείπω, τι σημαίνει αυτό για την δική μου τη δουλειά όλο τον υπόλοιπο καιρό; Αυτό εμένα με πεθαίνει. Δεν μπορώ να το …

Σ.Θ: Εγώ γιατί νομίζω ότι είσαι λίγο Ιάπωνας στη δουλειά;

Σ.Κ: Σε κάποια πράγματα, σε κάποια πράγματα. Η συνέπεια, η ευγένεια, η ιεραρχία, η ακρίβεια… Αυτό που είπαμε το είπαμε, δεν χρειάζεται να το πούμε 15 φορές. Δηλαδή αυτά ναι.

Σ.Θ: Και είναι κανόνες και της κουζίνας αυτά.

Σ.Κ: Είναι κανόνες στην κουζίνα. Ναι. Και όσο πιο πολύ επιμείνεις στην αρχή και δημιουργήσεις μια ομάδα που το πιστεύει αυτό το πράγμα, είναι πολύ πιο εύκολο για όλους μετά. Είναι πολύ πιο εύκολο και για τον καινούργιο που θα μπει μέσα να καταλάβει, ότι ωπ εδώ, ένα, δυο, τρία.

Μουσική

Σ.Θ: Πώς έχεις φανταστεί το μέλλον σου;

Σ.Κ: Το βασικό χώρο στο μυαλό μου έχουν τα εστιατόρια. Δηλαδή Νόλαν – Προβελέγγιος. Και όλα αυτά που σχεδιάζουμε κάτω από αυτή την ομπρέλα.

Σ.Θ: Άρα εστιατόρια και παιδιά.

Σ.Κ: Εστιατόρια και παιδιά. Νομίζω ότι παιδιά θα σταματήσω να κάνω.

Σ.Θ: Θα σταματήσεις;

Σ.Κ: Παιδιά ναι

Σ.Θ: Μοιάζεις αρκετά ευτυχισμένος άνθρωπος. Πολύ σίγουρος γι’ αυτό που κάνεις.

Σ.Κ: Είμαι χαρούμενος. Δεν είμαι πάντα σίγουρος. Όταν είναι να δοκιμάσω ή να μη δοκιμάσω κάτι, επιλέγω συνήθως να δοκιμάσω. Η ζωή είναι πολύ μικρή για να έχουμε απωθημένα. Από το να πάρεις ένα δίπλωμα μηχανής και να οδηγήσεις.

Σ.Θ: Να οργώσεις την Ευρώπη.

Σ.Κ: Εγώ θα σε πάω πιο κοντά. Να φτάσω μέχρι τη Λάρισα. Που έχω το δίπλωμα τόσο καιρό και δεν έχω αγοράσει μηχανή. Από το να πεις ότι θα πάω σε ένα νησί να μείνω ένα μήνα και να διαβάσω 50 βιβλία. Οτιδήποτε. Είναι όλα αυτά τα διλήμματα στην καθημερινότητα που για κάποιο κέρατο λόγο πάντοτε διαλέγουμε τον ασφαλή δρόμο. Αυτόν που έχουμε συνηθίσει να παίρνουμε. Και λες άστο αυτό θα το κάνω όταν θα έχω 100 ευρώ παραπάνω στην τσέπη μου, όταν θα είμαι καλύτερα, όταν δεν θα με πονάει ο ώμος μου;

Σ.Θ: Άδραξε τη μέρα. Μην τα αναβάλεις όλα.

Σ.Κ: – Ναι. Αξίζει για μένα να δοκιμάζεις πράγματα και πιστεύω πάρα πολύ το ότι για να δώσεις χαρά στους γύρω σου, είτε είναι φίλοι, συνεργάτες, οικογένεια, πρέπει να είσαι εσύ χαρούμενος. Το να καταπιέζεσαι, να σφίγγεις τα δόντια και να προσπαθείς τόσο πολύ και να λες για την οικογένεια το κάνω και απλά να είσαι με τα μούτρα κάτω και γκρινιάρης, αλλά όντως να έχεις δώσει τα πάντα.

Σ.Θ: Εάν δεν σωθείς εσύ, δεν σώζεις τους άλλους.

Σ.Κ: Το πιστεύω.

Σ.Θ: Είναι αυτό το παράξενο που είναι στο αεροπλάνο, που λέει όταν υπάρξει κίνδυνος φοράς πρώτα τη δική σου μάσκα και μετά τη μάσκα των παιδιών σου. Που αν το διαβάσεις αυτό λες κάτσε ρε φίλε γιατί; Το παιδί μου δεν πρέπει να …

Σ.Κ: Σου λέει ότι δεν θα προλάβεις να σώσεις.

Σ.Θ: Και σου λέει, θα βάλεις εσύ τη μάσκα σου, θα σιγουρευτείς για σένα για να μπορείς να σώσεις τον άλλον. Και αυτό μάλλον ισχύει και για τη ζωή. Πρέπει να είσαι πολύ καλά εσύ για να προσφέρεις και στους υπόλοιπους αυτό που μπορείς να προσφέρεις.

Σ.Κ: Το πιστεύω.

Σ.Θ: Μοιράζετε ρόλους στο masterchef;

Σ.Κ: Όχι, όχι.

Σ.Θ: Άλλο ένα ερώτημα που δεν σου έχει γίνει ποτέ!

Σ.Κ: Μου έχει γίνει.

Σ.Θ: Μερικές φορές βλέπουμε ένα περισσότερο αυστηρό βλέμμα από αυτό που νομίζω ότι έχεις.

Σ.Κ: Θα σου πω γιατί έχεις και εσύ εικόνα. Με φωνάζει ο σκηνοθέτης ο Πάνος με τη Νίκη την project manager και μου λέει: φίλε Σωτήρη θα σου δείξω κάτι τώρα. Μου δείχνει ένα απόσπασμα 10 λεπτών.

Σ.Θ: Πλάνα σου;

Σ.Κ: Πλάνα μου που μιλούσα. Μου λέει αν δεν αλλάξεις υφάκι, αρχικά μου λέει κλείσε λίγο τα πόδια σου. Είσαι με ανοιχτά τα πόδια. Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί. Εγώ το έκανα για τη μέση μου, γιατί στην κουζίνα εγώ είμαι 1,93, οι πάγκοι που είναι στα 90 – 95 εκατοστά ή πρέπει να φέρω ένα γαστρονόμο να τον φέρω πιο ψηλά, ή ανοίγουμε τα πόδια και χαμηλώνω εγώ για να μη σκύβω και πονάει η μέση μου. Αλλά μου λέει, εάν συνεχίσεις να έχεις αυτή την ξινίλα και είσαι τόσο αυστηρός, δεν θα σου μιλάει στο δρόμο κανένας. Θα σου πετάνε καρπούζια. Και το θέμα με εμένα είναι το εξής: με βλέπει ο κόσμος έξω και μου λέει ρε εσύ, εσύ είσαι πολύ γλυκός άνθρωπος. Με βλέπει η κυρία Γιώτα στο καφενείο δίπλα που μου φτιάχνει ομελέτα με καβουρμά δυο φορές την εβδομάδα. Μου λέει εσύ είσαι πολύ γλυκός άνθρωπος, γιατί σε κάνουν έτσι και βγαίνεις έτσι; Και προσπαθώ να πω στον κόσμο ότι όταν μπαίνω εγώ σε μια κουζίνα γίνομαι άλλος άνθρωπος.

Μουσική

Οι απολαύσεις μπορούν να χωριστούν σε επτά κατηγορίες
Διαβάζω στο πρώτο ίσως βιβλίο μαγειρικής του 13ου αιώνα
Απολαύσεις του πνεύματος, του φαγητού, του ποτού, των ρούχων, του έρωτα, του αρώματος και του ήχου.
Δηλαδή σε αυτό το podcast προσπαθήσαμε να σας προσφέρουμε δύο απολαύσεις μαζί.
Συνεχίστε μόνοι σας!

Ευχαριστώ την Έλενα Δημητράκη και την Χρύσα Κούρεντα για την πολύτιμη βοήθεια τους.
Θα συναντηθούμε ξανά σύντομα.

Διαφημιστικό μήνυμα

Επωφεληθείτε και εσείς από προνομιακά προγράμματα και υπηρεσίες ενέργειας, για το σπίτι ή την επιχείρησή σας σε πολύ χαμηλές τιμές. Καλέστε στο 18128, για να βρούμε μαζί αυτό που ταιριάζει στις ανάγκες σας. Elpedison και στους «Πρωταγωνιστές», είμαστε δίπλα σας με όλη μας την ενέργεια.

Μουσική

Σ.Κ: Mην μου μασάς τσίχλα, μην παίζεις με τα μαλλιά σου, μην βάζεις το δάχτυλό σου μέσα στην κατσαρόλα άσχετα εάν στο σπίτι σου θα έκανες αυτό.

Μουσική Σήματος

Σ.Κ: Πολλές φορές φταίνε οι σχολές που σου λένε θα αναλάβεις ένα μενού σε ένα νησί στην Ελλάδα, θα γίνεις junior c, c, chef και τέλος.

Μουσική Σήματος

Σ.Θ: Υπάρχει εκείνη η παλιά παροιμία «ένα χαμογελαστό πρόσωπο είναι το μισό γεύμα».

Σ.Κ: Νομίζω ότι ….

Σ.Θ: Αφορά το σερβιτόρο και όχι το μάγειρα.

Σ.Κ: Εγώ θα σου πω το άλλο γιατί το έχω πει και το πιστεύω, ότι ένα κακό φαγητό ένας καλός σερβιτόρος μπορεί να το σώσει. Την κατάσταση μπορεί να τη σώσει. Ένα τέλειο φαγητό, ένα κακό σέρβις δεν σώνει τίποτα, πουθενά, ποτέ και για κανένα λόγο.